Nowe stawki VAT od 1 kwietnia 2020 r. – konsekwencje dla księgowych i przedsiębiorców

Data publikacji: 28 lutego 2020 09:41 | Ostatnia aktualizacja: 5 marca 2020 13:48 | Kategorie: Aktualności, Porady, Vademecum Przedsiębiorcy

Od 1 kwietnia 2020 roku obowiązującą obecnie Polską Klasyfikację Wyrobów i Usług z 2008 r. zastąpi Nomenklatura Scalona (CN). Co się zmieni? Jakie konsekwencje przyniosą zmiany dla przedsiębiorców i księgowych?

Do klasyfikacji towarów i usług na potrzeby podatku VAT używa się obecnie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług z 2008 r. Niestety, z powodu złożoności i wątpliwości interpretacyjnych system ten bywa powszechnie krytykowany.

Dobrym przykładem może być tu VAT na pączki, który może wynieść 5, 8 lub 23%. To, która stawka podatku będzie właściwa, zależy od tego, czy jest to pączek  dietetyczny, czy tradycyjny oraz ile wynosi jego data przydatności do spożycia (14 dni czy więcej). Podobne rozbieżności występują w przypadku sosów do potraw (musztard, ketchupów i majonezów) czy napojów.

Odpowiedzią na zarzuty dla nieprzychylnego przedsiębiorcom prawa jest unijna Nomenklatura Scalona (CN) – nowy system identyfikacji towarów, który wejdzie w życie 1 kwietnia 2020.

Ważne: klasyfikacja CN obejmie wyłącznie towary, a nie usługi. Dla nich obowiązującą klasyfikacją pozostanie PKWiU, jednak w wersji z 2015 r. Dla towarów objętych split payment, klasyfikacji towarów i usług będzie trzeba dokonywać na podstawie PKWiU 2008.

Czym jest Nomenklatura Scalona?

Nomenklatura Scalona to europejska klasyfikacja stosowana na potrzeby Wspólnej Taryfy Celnej. Obejmuje ona nomenklaturę Systemu Zharmonizowanego (HS), wspólnotowe podpodziały („podpozycje CN”), przepisy wstępne, dodatkowe uwagi do sekcji lub działów i przypisy do podpozycji CN. W nowym systemie produkty będą sklasyfikowane w poszczególnych działach, takich jak owoce, warzywa, produkty mleczarskie czy mięso. Każdy z działów (a nie jedynie wyodrębnione z niego produkty) będzie objęty taką samą stawką VAT.

Niższe i wyższe stawki VAT wg CN

Zgodnie z nowym porządkiem, stawki VAT dla niektórych towarów ulegną zmianie. Oto kilka przykładów.

Niższy VAT będzie obowiązywał dla:

• owoców tropikalnych i cytrusowych — 5% zamiast 8%;
• zup, bulionów, żywności homogenizowanej i dietetycznej — 5% zamiast 8%;
• pieczywa każdego rodzaju, łącznie z ciastkami — proponowana stawka 5% zamiast trzech – 5, 8 i 23%.

Wyższy VAT będzie obowiązywał dla:

• niektórych przypraw nieprzetworzonych (np. gałki muszkatołowej, kminu, szafranu czy kurkumy) – z 5% na 8%;
• homarów, ośmiornic, skorupiaków, mięczaków i bezkręgowców wodnych (np. krabów, krewetek, ostryg), oraz wykonanych z nich przetworów – z 5% na 23%;
• lodu używanego do celów spożywczych i innych celów chłodniczych – z 8% na 23%.

Właściwe zakwalifikowanie towaru wg CN

Skutkiem wprowadzenia nowego systemu będzie konieczność prawidłowego zakwalifikowania towaru według Nomenklatury Scalonej. Po ustaleniu numerów CN, obowiązkiem przedsiębiorcy będzie przyporządkowanie właściwej stawki podatku VAT. Co jednak w sytuacji, jeśli przy klasyfikacji CN pojawią się wątpliwości?

WIS — wiążąca informacja stawkowa

Jeśli podatnik będzie miał problem z właściwym sklasyfikowaniem produktu, będzie mógł skorzystać z wiążącej informacji stawkowej (WIS). Instrument ten pomoże zweryfikować stawkę podatku zarówno w przypadku Nomenklatury Scalonej, jak i Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych i obu wersji PKWiU. Zastąpi więc dotychczasowo obowiązujące interpretacje wydawane przez GUS.

Ważne: wnioski do WIS można składać już od 1 listopada 2019. Na wydanie wiążącej informacji stawkowej będziesz musiał poczekać maksymalnie 3 miesiące od momentu złożenia wniosku. Jeśli wydanie opinii będzie wymagać specjalistycznej analizy składu produktu, okres ten może się wydłużyć.

Konsekwencje dla przedsiębiorców i księgowych

Zdaniem ekspertów, nowy system ułatwi pracę zarówno przedsiębiorcom, jak i księgowym.

Zgodnie z obietnicami ustawodawcy, efektem wprowadzenia CN powinno być uproszczenie wykazu towarów objętych obniżonymi stawkami VAT i ujednolicenie zasad klasyfikowania towarów na potrzeby podatkowe i celne. Korzyści z wprowadzenia nowego systemu odczują zwłaszcza przedsiębiorcy, działający w branży handlu międzynarodowego, gdzie korzystanie z kodów CN jest obligatoryjne.

Taki system może być jednak kłopotliwy dla przedsiębiorców, księgowych i… dostawców oprogramowania finansowo-księgowego. Dlaczego?

Jego wprowadzenie będzie wymagało bowiem:

• wprowadzenia modyfikacji w stawkach VAT dla ewidencjonowania towarów i usług na kasach fiskalnych;
• analizy zapisów umów z kontrahentami i wprowadzenia zmian, wynikających z odmiennych stawek VAT-u;
• dokonania zmian w systemach księgowych i magazynowych, wpisania numerów NS, nowych numerów PKWiU i nowych stawek VAT.

Obawy podatników budzą także aż trzy różne klasyfikacje – CN w zakresie towarów, PKWiU z 2015 r. w zakresie usług oraz PKWiU z 2008 r. w przypadku towarów i usług objętych split payment.

Autor: Patrycja Rozynek

Wróć do bazy wiedzy