Jak ustalić właściwą stawkę VAT?

Data publikacji: 13 października 2017 11:21 | Ostatnia aktualizacja: 1 lutego 2018 15:18 | Kategorie: Vademecum Przedsiębiorcy

Podatek od towarów i usług naliczany jest procentowo od wartości określonego towaru oraz usługi. W praktyce gospodarczej stawki VAT są różnicowane i konieczna jest podstawowa wiedza, w celu właściwego ich ustalenia. Zgodnie z obowiązującym prawem to na wystawcy faktury spoczywa obowiązek ustalenia prawidłowej stawki podatku VAT. Błędnie naliczony podatek na fakturze pociąga za sobą ściśle określone konsekwencje m.in. konieczność złożenia korekty deklaracji VAT.

Rodzaje stawek podatkowych

W Polsce podstawową stawką VAT jest 23% i ma ona zastosowanie do większości towarów i usług. Zdarzają się jednak przypadki, kiedy prawidłowe naliczenie VAT-u będzie wymagało zastosowania stawek obniżonych w wysokości 8%, 5%, 3% bądź 0%. Warto pamiętać, że poza wyżej wymienionymi stawkami na fakturze mogą się znaleźć jeszcze inne oznaczenia – „ZW” oraz „NP”, oznacza to, że transakcja nie jest opodatkowana żadną ze stawek. „ZW” – czyli zwolnienie z VAT ma zastosowanie do przedsiębiorców, którzy polegają zwolnieniu z podatku VAT (zwolnienie przedmiotowe, podmiotowe z VAT). „ NP” – czyli nie podlega, dotyczy faktur dokumentujących sprzedaż, która nie jest opodatkowana w Polsce. Do wystawiania faktur „NP.” zobowiązani są przedsiębiorcy świadczący usługi dla zagranicznych podmiotów.

Przy ustalaniu wysokości stawki VAT obowiązuje generalna zasada, iż opodatkowaniu według stawek niższych niż podstawowa podlegają tylko te towary i usługi, które są wymienione w ustawie o VAT i aktach wykonawczych. Szczegółowe kwestie dotyczące poszczególnych stawek podatku VAT zostały uregulowane w załączniku ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług oraz rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 23 grudnia 2013 r. w sprawie towarów i usług, dla których obniża się stawkę podatku od towarów i usług, oraz warunków stosowania stawek obniżonych.

Określenie podatku VAT w praktyce

Zgodnie z art. 41 ustawy o podatku od towarów i usług stawkę VAT ustala się w zależności od przedmiotu wykonywanej usługi bądź dostawy.

W celu określenia właściwej stawki podatku VAT należy:

• Sprawdzić, czy dany towar nie jest zwolniony od podatku na podstawie art. 74 ust. 1 pkt 17 ustawy o VAT. Wykaz takich towarów znajduje się w załączniku nr 7 do ustawy.
• Sprawdzić, czy towar nie znajduje się w wykazie towarów, których dostawa jest opodatkowana stawką 0% na podstawie art. 84 ust. 1 pkt 26 ustawy o VAT. Wykaz towarów znajdziemy w załączniku nr 8 do ustawy o VAT oraz rozdziale 4 rozporządzenia.
• Jeśli towar bądź usługa nie korzysta ze stawki 0% lub zwolnienia – należy sprawdzić czy wymieniony jest w załączniku nr  6 do ustawy o VAT, uprawniającym do stosowania stawki w wysokości 3%.
• Jeśli nie odnaleźliśmy danego towaru, należy sprawdzić czy nie został on wykazany w załączniku nr 10 do ustawy o VAT bądź rozdziale 3 rozporządzenia uprawniającym do stosowania 5% stawki.
• W przypadku gdy towar bądź usługa nie jest objęta żadną z ww. stawek, należy ustalić, czy nie korzysta ze stawki 8%. Wykaz towarów i usług opodatkowanych stawką w wysokości 8% znajduje się w załączniku nr 3 do ustawy o VAT oraz rozdziale 2 rozporządzenia.
• Jeżeli dla danego towaru lub usługi nie odnajdziemy podstawy uprawniającej do stosowania żadnej obniżonej stawki bądź zwolnienia z VAT – zastosowanie będzie miała 23%.
• Jeśli mimo uważnego prześledzenia załączników i rozporządzenia nie jesteśmy w stanie samodzielnie ustalić właściwej stawki VAT, można zwrócić się o pomoc w ustaleniu symbolu PKWiU na dany towar (usługę) do Ośrodka Klasyfikacji Nomenklatur Urzędu Statystycznego w Łodzi. Przepisy regulujące stosowanie obniżonych stawek podatkowych oraz zwolnień z podatku VAT, w znacznym stopniu opierają się na klasyfikacjach statystycznych.

Autor: Redakcja maszfakture.pl

Wróć do bazy wiedzy